Nghề đá mỹ nghệ

Tôi là một sinh viên khoa kinh tế sắp tốt nghiệp ra trường, đang trăn trở đề tài làm luận văn. Tuy nhiên trong cái nóng bức ngột ngạt của thành phố, cộng với tính ham vui tui kệ cái đề tài kia mà theo chân Tiến, một người bạn về Ninh Bình chơi. Về nhà bạn phải đi qua con đường mà ở đó những âm thanh nghe rất ghê tai đó là tiếng xẻ tiếng cắt đá, bụi bay mù mịt. Tiến nói: làng mình là làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân. Đây là làng đá mỹ nghệ rất nổi tiếng tại miền Bắc. Ô thế mà tôi lại không biết chắc tôi không quan tâm đến vấn đề này lắm nên không nhận ra sự phát triển và ưu chuộng của nhiều người cho sản phẩm này.

Khói bụi của đá bay ra làm trắng cả tấm lưng người thợ đang cần mẫn mài giữa những hòn đá. Tiến kể: Xưa kia nghề đá mỹ nghệ của làng không phát triển, đá được người dân khai thác mang về vứt chỏng chơ, chủ yếu là để đập ra làm móng nhà hay dải đường thôi thi thoảng có vài ngôi chùa hay đình đặt làm mấy con chó đá để đặt trước cổng chùa. Tuy nhiên  sau này khi nhiều người thợ đá học hỏi được nghề từ cha ông đồng thời đi nơi khác học thêm nhiều về kỹ thuật và mẫu mã trở về làng và chỉ cho nhiều người trong làng. Tuy nhiên để khề đá mỹ nghệ phát triển như bây giờ thì cũng vất vả lắm. Những bác nghệ nhân lớn tuổi của làng bảo: lúc mới vào nghề, người làng nghề phải mang sản phẩm của làng đi khắp nơi rao bán, chào hàng. Dần dần khách hàng thấy đẹp, thấy lạ mới bắt đầu hỏi xem và đặt mua. Mẫu mã lúc đầu chỉ là những: ngôi mộ bằng đá, những con chó đá, nghê đá đơn giản, tượng các thánh, tượng người đưởng nét thô sơ duy chỉ có ảnh mắt là có thái thần và cái hồn. Nhưng đến nay thì các tác phẩm của làng đã rất tinh xảo. Để đạt được điều này thì người thợ đá tại làng đã trải qua không biết bao lần bị hỏng, không biết bao giọt mồ hôi đã đổ xuống.

Đến nay nghề đá mỹ nghệ làng Ninh Vân đã được nhiều người trong ngoài nước biết đến. Sản phẩm của làng trưng bày theo dọc 2 bên đường, tiến bảo những sản phẩm này đều có khách đặt hết rồi không phải làm ra để đấy đâu, đá đâu ra mà làm thừa ra thế. 2 bên đường nào tượng rồng, tượng lân, tượng sư tử, đến bức cuốn thư, phù điêu, tượng trừu tượng, cá heo...tất cả đều theo nhu cầu của khách. Khách muốn đặt hàng nào thì mình tìm hiểu làm theo mẫu mã kích thước đó. Tiến bảo: tuy làm nhiều về đá, một người thợ có thể làm nhiều sản phẩm cùng loại nhưng không tượng nào giống tượng nào cả. Vì mỗi tượng đều khác nhiêu ở nhiều chi tiết.

Tôi còn 5 ngày lưu lại Ninh Bình chơi, tuy nhiên tôi sẽ lưu lại lâu hơn nữa bởi tôi đã nghĩ và chọn cho mình đề tài làm luận văn rồi. Tôi sẽ tìm hiểu kĩ hơn để làm đề tài về làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân về hướng đi, hướng phát triển và hướng bảo vệ môi trường của làng nghề. Hy vọng rằng đề tài này của tôi sẽ thành công như chính sự thành công của làng nghề hiện nay.