Quá trình tạc tượng quan âm bồ tát bằng ngọc bích

Từ trước tới nay, chưa có một tượng Phật ngọc nào được tác tạo ngay trên đất Việt Nam. Những pho tượng Phật ngọc trước đây đều phải đưa sang nước ngoài để nhờ tạc. Bởi vậy, câu chuyện về bức Tượng Phật Quan Âm bồ tát bằng ngọc bích lớn nhất Việt Nam được tạc tại khu quần thể tâm linh là tất cả tâm huyết, niền tin, sự cố gắng học hỏi không ngừng của những người thợ điêu khắc Việt. Đặc biệt, đó còn là ý chí vượt khó, là niềm tự hào dân tộc Việt Nam của chủ nhân khối ngọc.

Ông Hòa đứng bên khối ngọc bích (bên trái) và pho tượng Phật lúc hoàn thành (bên phải)

Hành trình ngàn dặm đi tìm ngọc bích

Đứng trước pho tượng ngọc bích, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên bởi toàn bộ kiến trúc của quần thể tâm linh nơi đây được thiết kế, xây dựng rất độc đáo và tinh tế. Đặc biệt là pho tượng Tượng Phật Quan Âm bồ tát cao 4,3m (tính cả bệ) bằng ngọc bích nguyên khối. Pho tượng này được đặt trong mảnh đất của một tư gia. Tượng Phật ngọc có chiều cao hơn 2m, nặng 8 tấn.

Bên dưới là tòa sen bằng đá saphia tự nhiên nặng 6 tấn, dưới cùng là bệ đỡ chạm nổi hình 9 con rồng, bằng đá thạch anh trắng nặng tới 23 tấn. Tất cả đều được chạm khắc tinh xảo bởi tay nghề điêu luyện của nhóm nghệ nhân đá quý người Việt. Với màu xanh long lanh của ngọc bích, pho tượng càng trở nên huyền diệu hơn khi những ánh điện chiếu vào. Chính ánh sáng đã làm ánh lên những tia long lanh trên bức tượng tuyệt mỹ. Người ta nói rằng, được chiêm bái và làm lễ trước tượng Phật ngọc Quân Âm là một duyên lành khó có được trong cuộc đời này.

Tìm hiểu thông tin về pho tượng "có một không hai" này, chúng tôi được biết, khởi duyên của tượng xuất phát từ tâm nguyện của một doanh nhân tên là Trịnh Hữu Hòa. Việc ý thức về truyền thống lễ nghĩa của người Việt Nam luôn làm ông trăn trở rất nhiều. Điều này đã thúc đẩy ông bắt tay vào xây dựng khu quần thể tâm linh cho tổ tiên, dòng họ cũng như thờ Phật, thờ Mẫu và đức Thánh Trần Hưng Đạo tại khu đất thuộc làng bưởi Tân Triều (số 67 Hương Lộ 9, ấp Vĩnh Hiệp, Tân Bình, Vĩnh Cửu, Đồng Nai). Vào năm 2009, ông xây quần thể trên để nhắc nhở con cháu đời sau nhớ về nguồn cội, lễ nghĩa của truyền thống văn hóa Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo của Việt Nam.

Trước đó, ông Trịnh Hữu Hòa được biết đến là một nhà kinh doanh, một phật tử mộ đạo, từng làm việc thiện nguyện cho nhiều đền, chùa trong Nam ngoài Bắc. Năm 2010, sau khi xây dựng xong quần thể tâm linh trên diện tích 5ha, ông tiếp tục thực hiện dự án của mình ấp ủ bấy lâu. Đó là dựng lầu Quan Âm và tạc tượng Phật Bà Quan Âm tại khu điện thờ này. Tuy nhiên, việc tìm kiếm một khối ngọc vẹn nguyên và đạt chuẩn quả là một việc hết sức khó khăn.

Đang đau đầu vì không biết tìm đâu được khối ngọc như ý thì như một phước duyên, ông bất ngờ nhận được tin có một khối ngọc kỳ lạ đã được công ty New World Gemstones Corp (thuộc tập đoàn Jade West Group) tìm thấy tại tỉnh British Columbia (Canada). Đây là vùng đất giáp với vùng Alaska, Bắc Cực. Sau khi xem ảnh chụp khối ngọc bích mới được khai thác tại mỏ, ông Hòa ngay lập tức bị thu hút bởi sự quý hiếm, kích thước và chất lượng của nó. Ông đã cùng với một doanh nhân và luật sư là người thân của mình tới Vancouver để gặp ông Kirk Makepeace - Chủ tịch của Jade West Group và tiếp cận khối ngọc.

Tại đây ông Kirk cho biết: Khối ngọc quý hiếm này cấu tạo từ 100% nephrite jade có màu xanh lá cây. Ngọc nặng khoảng 11,5 tấn. Ông Kirk Makepeace đã đặt tên khối ngọc là Viên ngọc Lang ley (Langley Bouder). Được biết, cái tên này cũng đặt giống như viên ngọc nặng 18 tấn Polar Pride Bouder làm ra tượng Phật ngọc Vì hòa hình thế giới. Theo như khẳng định của ông Kirk Makepeace, đây là khối ngọc bích đẹp nhất mà ông tìm được trong vòng 25 năm trở lại đây và có chất lượng cao nhất A++.

Gian nan tìm người chế tác Phật ngọc

Trong vòng hai tháng sau chuyến đi Vasncouver đầu tiên để tận mắt kiểm tra chất lượng, ông Hòa quyết định ký hợp đồng mua khối ngọc. Và để đảm bảo sự an toàn tuyệt đối, khối ngọc được đặt trong một container 10 feet đặc biệt (được gia cố và có kích thước chuẩn của hàng không). Chiếc container này được vận chuyển bằng đường hàng không về Việt Nam trong vòng 1 tuần sau đó.

Ngay trước khi khối ngọc được đưa về Việt Nam, rất nhiều ý kiến cho rằng, ông Hòa phải tìm kiếm thợ ở nước ngoài về mới có thể tạc được tượng Phật ngọc. Ông cũng đã tính đến ý định nhờ xưởng chế tác Phật ngọc của công ty chế tác Jade Thongtawee (là nơi chế tác bức tượng nổi tiếng Phật ngọc Vì hòa bình thế giới) để hoàn thành tâm nguyện của mình.

Tuy nhiên, lúc đó lại xuất hiện những cản trở khó giải quyết. Đấy là việc công ty này chưa tạc tượng Phật Bà Quan Âm bao giờ. Những mẫu tượng Phật ngọc họ đã làm chỉ là Phật Thích Ca Mâu Ni, với các phiên bản "tượng Phật Vì hòa bình thế giới" hoặc các mẫu tương tự như vậy. Thứ hai, công ty này yêu cầu khối ngọc phải được vận chuyển đến xưởng của họ. Được biết, công ty này cách nước ta hàng nghìn cây số. Hơn nữa, thời gian chế tác tối thiểu là 2 năm và mỗi một tháng chủ nhân của khối ngọc phải có mặt ở đó 2 lần để giám sát và nghiệm thu công việc.

Đang trong thời gian bàn bạc, thì một lần nữa như duyên đã định sẵn, qua những người bạn, ông Hòa gặp được một đội nghệ nhân chế tác ngọc lành nghề người Việt. Đội này do nghệ nhân Nguyễn Văn Minh phụ trách chính. Trước thái độ nhiệt huyết của những nghệ nhân Việt Nam đối với công việc này, ông Hòa đã bị họ thuyết phục. Cuối cùng ông đồng ý để nhóm thợ này gia công. Đó cũng là một cơ hội để ông Hòa khẳng định tay nghề của những nghệ nhân Việt Nam.

Mặc dù tâm huyết, quyết tâm là vậy, nhưng khi chế tác, anh Minh cùng đội của mình cũng gặp phải muôn vàn khó khăn. Thứ nhất, những dụng cụ và cách thức của anh đều rất thủ công và truyền thống nên phải mất rất nhiều công, sức. Bên cạnh đó, loại ngọc bích này có cấu tạo rất cứng, rất khó khăn trong việc tạc tượng. Anh Minh cho biết, trong quá trình khoan cắt khối ngọc, chỉ cần vài giây không có nước, thì tại điểm tiếp xúc sẽ bị nổ do nhiệt độ tăng lên. Để có thể hoàn thành bức tượng này thì phải có sự kiên trì, bền bỉ và kỹ năng của những nghệ nhân lành nghề mới có thể hoàn thành được.

Cuối cùng, sau hơn một năm kiên trì đục đẽo, những nghệ nhân Việt Nam đã tạo nên được một pho tượng Phật Bà Quan Âm bằng ngọc bích cao 2m. Theo nhận định của một số chuyên gia nghiên cứu về ngọc thạch, đây là bức tượng Phật Bà Quan Âm bằng ngọc bích lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay. Các khối ngọc nhỏ tách ra từ khối ngọc lớn sau khi đã chế tác ra tượng Phật Bà Quan Âm được ông Hòa tiếp tục cho chế tác thêm được 6 pho tượng ngọc nữa. Trong đó gồm có một pho tượng Phật Thích Ca Mâu Ni, một pho tượng

Khu quần thể nhiều tượng ngọc bích nhất Việt Nam

Với 7 pho tượng bằng ngọc bích, có thể nói đây là một trong những quần thể tâm linh có nhiều tượng Phật ngọc nhất ở Việt Nam. Đây là công trình văn hóa tâm linh mới, có giá trị khơi dậy và giữ gìn truyền thống văn hóa lâu đời của người Việt. Làng bưởi Tân Triều (Tân Bình, Vĩnh Cửu, Đồng Nai) từ lâu đã một cái tên địa danh quen thuộc gắn liền với những trái bưởi cam đường ngon nhất cả nước, thuộc loại sản vật của quốc gia. Giờ đây, ngôi làng này lại gắn liền với một kiệt tác văn hóa tâm linh có một không hai để mọi người nhớ đến. Đó là nơi an vị và thờ phụng Phật Quan Âm bằng ngọc bích lớn nhất Việt Nam.